قدرت رسانه ای

داشتم کانال های تلگرامی رو نگاه می کردم و به میزان فالوورهای هر کانال میزان قدرت رسانه ای هر کانال فکر میکردم. در ذهنم سعی می کردم با توجه به شرایط هر کانال یک عدد به آن بدم.

قدرت رسانه ای در واقع یک مفهوم بسیار واقعی در زندگی روزمره انسان هاست که اهمیتش اصلا به دوران مدرن محدود نمی شه. حتی در دوران باستان هم به ویژه در جنگ از سلاح های رسانه ای برای از بین بردن روحیه طرف مقابل استفاده میشده که در بسیاری از موارد خیلی هم موثر بوده.

چیزی که گاهی باعث تعجب من میشه، ضعف شدید سیستم رسانه ای کشور خودمونه. با توجه به چیزی که من از رفتار رسانه های دولتی و شبه دولتی می بینم، هیچ سیاست دقیقی در رفتار اونها وجود نداره. میزان قدرت رسانه ای کشور ما از طریق تحت تاثیر قرار گرفتن سریع مردم از طریق رسانه های غیر رسمی کاملا قابل لمسه! در واقع فضای رسانه ای کشور ما اصلا در اختیار حکومت نیست، هر کسی پابه رهنه میتونه وارد بشه و حرفی بزنه و همه فضا رو تحت تاثیر قرار بده. شاید از دید کسی که موافقت زیادی با سیستم سیاسی کشور نداره این مشکلی نداشته باشه اما از خیلی از نظرات این موضوع زمینه سوء استفاده های حتی مالی از مردم رو ایجاد می کنه! این که دلیل این ضعف چیه به نظر من موارد زیره:

• برای یک دوره طولانی مدت، مدیران رسانه ای کشور ما با بستن فضای رسانه ای و سانسور سعی کردن از طریق ابزارهای خودشون فضا رو در دست بگیرن. در این شرایط طبیعتا فضای رسانه ای در دست حکومت بود اما به علت عدم وجود رقابت، ساختار رسانه ای دولتی بسیار تنبل و ضعیف شد. در واقع در اون شرایط هیچ نیازی به تلاش برای گرفتن قدرت رسانه ای وجود نداشت پس چیزی که قرار بود تاثیر مثبت رسانه ای برای کشور داشته باشد به ضرر کشور تمام شد.
• دستگاه رسانه فعلی هنوز میزان هزینه انتشار دروغ را متوجه نشده. هربار که یک رسانه به دروغ یک خبر را منتشر یا تکذیب می کند این موضوع برایش به شدت گران تمام می شود چون اعتماد عمومی به آن کاهش پیدا می کند. رسانه های ما به سادگی از این روش استفاده می کنند و فکر می کنند مردم هر بار این حرفها را باور می کنند. چیزی که نهایتا اتفاق افتاده از بین رفتن تقریبا کامل اعتماد عمومی به رسانه هایی مثل تلویزیون است.
• دستگاه رسانه ای ما هنوز هم مطابق خروجی اش پول دریافت نمی کند. اگر اینطور بود باید بودجه صداو سیما و کیهان به شدت کمتر می شد. پس مسئولین فعلی این دستگاه ها هم دلیلی نمی بینن که بخواهند برای به دست آوردن قدرت رسانه ای تلاش کنند. در واقع یک اشتباه بزرگ در ارزش گذاری سیستم های رسانه ای در ایران، ارزشگذاری آنها بر اساس میزان وفاداری به جای قدرت رسانه ایست. در نتیجه ما در ایران به جای رسانه های قدرتمند و قابل اعتماد، تعداد زیادی رسانه وفادار اما بدون قدرت داریم. این رسانه ها در عمل هیچ کاربردی ندارند.
• در کشورهایی مثل ایالات متحده، معمولا دسته ای از باهوشترین و علاقمندترین افراد جامعه جذب دستگاه های رسانه ای می شوند. در ایران گذشته از روزنامه های خصوصی، رسانه های عمومی و رسمی کشور از افرادی ببی استعداد و ی علاقه به رسانه پر شده. اینکه یک بسیجی یا یک روحانی تنها به واسطه بیکار بودن در یک روزنامه یا موسسه رسانه ای دولتی جذب شود تنها عمق خرابی را بیشتر می کند. این افراد هیچ آشنایی با ساختار سیستم های رسانه ای ندارند. خروجی رسانه این سازمان ها هم در نهایت بیشتر تبدیل به روزنامه دیواری دوران مدرسه است تا یک رسانه واقعی (البته بودجه دریافتی کاملا واقعی است.)

برای درک درست از یک سیستم قوی رسانه ای باید به کشوری مثل ایالات متحده نگاه کرد که از طریق ایجاد رسانه های قدرتمند و جذب عمومی اعتماد مردم به یکی از همین رسانه ها به طور کامل فضای رسانه ای داخلی کشورش را در دست دارد. در امریکا حتی رسانه های دولتی به طور ثابت در حال انتقاد از رفتارهای اشتباه حکومتی هستند تا بتوانند قدرت رسانه ای خود را حذف کنند. روند و کارکرد رسانه های این کشور در طول انتخابات اخیر واقعا جالب و پیچیده بود. طبیعتا برای در دست گرفتن فضای رسانه ای ایران توسط حکومت نیاز به افزایش شدید آزادی رسانه ای، جذب نیروهای با استعداد و حذف رسانه های به درد نخور در قدم اول خواهد بود البته شاید باز گذاشتن تلگرام و ایجاد محیط رقابتی اولین قدم در راه افزایش قدرت رسانه ای کشور باشد. باید منتظر ماند و دید نتیجه چه می شود.